کد مطلب:22565 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:1932

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

راههاي تزكيه و تهذيب نفس چيست؟

خواهر عزيز! از اين كه راه تزكيه و تهذيب نفس را آغاز كرده ايد، به شما تبريك مي گوييم و موفقيت شما را از خداوند متعال خواستاريم. ولي بايد توجه داشته باشيد كه مبارزه با نفس و تزكيه و تهذيب نفس (جهاد اكبر)، امري است كه نياز به پشتكار و همّت فراوان دارد و همواره بايد به خدا توجه داشته باشيد و از او در اين راه توفيق و استمداد بطلبيد؛ زيرا بدون مدد او، توفيقي حاصل نخواهد شد. در اين مورد توجه شما را به چند نكته جلب مي كنيم: 1 - پرهيز از افراط و زياده روي؛ يعني، رفتار و كردار شما نبايد به گونه اي افراطي باشد كه در نظر افراد ديگر به صورت غير عادي جلوه كند و مورد تمسخر ديگران واقع شود، و چنين روشي نه تنها مفيد نيست؛ بلكه گاهي ممكن است موجب تنفر و سرخوردگي بشود. 2 - ميزان توان جسمي و روحي خود را بسنجيد و نسنجيده به كارهايي اقدام نكنيد كه مافوق طاقت و ظرفيت روحي و جسمي شما باشد؛ مثلاً لازم نيست يك ماه پشت سر هم روزه بگيريد؛ بلكه سه يا چهار روز روزه مستحبي در ماه كفايت مي كند. 3 - از مراحل اوليه خودسازي شروع كنيد؛ يعني، ابتدا از واجبات و محرمات شروع كنيد و در انجام آنها، راه اعتدال را پيش گيريد؛ مثلاً سعي كنيد نماز را در اول وقت و با حضور قلب بخوانيد. هر روز مقداري از آيات قرآن را تلاوت كنيد و در معاني آن تدبر و تأمل نماييد. احترام پدر و مادر، معلم، استاد و افراد بزرگ تر از خود را حفظ كنيد. از خوردن مال حرام پرهيز نماييد و روزي خود را از راه حلال تأمين كنيد. 4 - ياد خدا و توجه به او، يكي از مؤثرترين راه هاي تزكيه و تهذيب است. آنچه دراينجا مهم است، ذكر وياد قلبي خداوند متعال است و اين كه انسان هميشه - به ويژه در هنگام رويارويي با وظايف و مواجهه با گناه - خدا را فراموش نكند و هميشه رضاي او را بر هر چيز مقدم بدارد. بنابر اين لازم نيست حتماً و در همه احوال و حتي در جمع و نزد ديگران، مشغول گفتن ذكر باشيد؛ بلكه ذكر را در بعضي موارد و در خلوت و تنهايي بر زبان جاري كنيد. 5 - مطالعه شرح احوال بعضي از بزرگان كه خود اين راه را پيموده اند؛ مانند حضرت امام (ره)، آقاي ملكي تبريزي، آيت اللَّه بهاءالديني و شيخ انصاري و ساير بزرگان، بسيار مفيد است. 6 - سعي كنيد با مطالعه كتاب هاي اسلامي، شناخت و آگاهي خويش را نسبت به مسائل اعتقادي، اخلاقي و احكام افزايش دهيد. در زمينه اخلاق و خودسازي به كتاب هاي «معراج السعادة»، «چهل حديث حضرت امام»، «چهل حديث» رسولي محلاتي، «خودسازي و ابعاد آن در اسلام» از شهيد باهنر، «تزكيه و خودسازي» از آيت اللَّه اميني و... مراجعه كنيد.